Lees ‘m nog ‘s. De
uitspraak is van Jan Bargeman. Jan Bargeman oorspronkelijk uit Borculo is
ereburger van de Stad Lochem. Jan overlijdt op 79-jarige leeftijd in oktober
2015. Ik ken Jan sinds maart 2003, wanneer de eerste exemplaren van mijn eerste
boek “Da’s mooi voor Lochem” worden uitgereikt in de gerestaureerde synagoge
van Lochem. Lochem mijn geboortestad. Jaren daarvoor zit ik al in het Comité van Aanbeveling ter bevordering
van de restauratie en een aanbeveling de verbouwingskas te spekken. De synagoge
is niet meer in gebruik als sjoel. De Joodse bevolking van Lochem is
gedecimeerd. De sjoel waar mijn Vader z’’l in 1924 bar mitswa wordt. De grote
motor achter de restauratie en daarmee het in ere houden is het echtpaar
Boerman-Maas. Door verhuizing dragen zij de vrijwillige werkzaamheden over aan
onder andere Jan Bargeman. De vicevoorzitter. Jan is weliswaar gepensioneerd
als rector van het Staring College, geen van zijn kwaliteiten verdwijnen.
Tijdens de boekuitreiking meldt Jan en passant dat ik de groeten krijg van
Frans van Dijk. Mijn meester van de vierde klas lagere school. Niet veel later
zijn wij weer de beste vrienden. En dát is zo.
Jan Bargeman legt een
exemplaar van mijn boek prominent in één van de vitrines in sjoel. In het
Achterhoeks is berg barg. Het dorpje Barchem, onder de rook van Lochem. Betekent:
huis op de berg. Bargeman, een inwoner uit Barchem, of de man die woont op of
bij de berg. Van Borculo al snel naar Lochem. Jan wijdt zijn leven aan de sjoel
en dat wat er mee te maken heeft. Jan is ook de inspirerende kracht achter het
Westerbork project. Kinderen uit de hoogste klas van het basisonderwijs, van
uit de gehele Achterhoek krijgen les. Van Jan op de scholen zelf, dan een
excursie naar de sjoel in Lochem, met Jan als dé docent en verder een bezoek
met de klas aan Westerbork. Ik heb een foto van Jan bij het door Ralph Prins
vervaardigde monument aldaar. De gekrulde rails. Ik herinner me dat Avital en
ik daar spontaan honderden tranen laten vloeien. Jan Bargeman organiseert
ook de tentoonstelling van de werken van mijn favoriet H.N. Werkman! De druksels
(schilderijen) ter illustratie van de ‘Chassidische legenden’ van Martin Buber.
Tijdens de laatste lezing krijgt Jan de erepenning behorend bij het ereburgerschap
van Lochem. In de zomer van 2013 zijn Jan en zijn lieve echtgenote Thea ook aanwezig
in Amstelveen bij de overhandiging van de eerste exemplaren van mijn zesde boek
“Wejiwrech”. Als ook eerder bij mijn vierde boek.
Jan Bargeman wordt door
iedereen geprezen voor zijn betrokkenheid en gedrevenheid. Zijn drive en
commitment. En ik adstrueer dat graag met het volgende voorbeeld. Een paar
jaar terug, 2012, organiseert mijn bridgeclub ‘Minerva’ het jaarlijks uitje. Nu een
week end naar Lochem. Bridge, eten, ontspanning. Ik vraag Jan –indien er belangstelling
is- of de sjoel open mag op (mind you!) zaterdag, Sjabbat. Een grote groep gaat
mee, maar is niet snel van Jan af. Tuurlijk koffie, maar ook een inleiding van
zeker een uur. Iedereen is onder de indruk van zoveel bewogenheid en
deskundigheid.
Het is zomer 2015. Mijn
suikernicht Irith, ook in Lochem geboren, vergezelt mij naar het UMC Utrecht. Een gesprek met één van
de specialisten. Nadien drinken wij een kop koffie en….verrek… wie zitten daar?
Thea en Jan Bargeman. Ik weet al dat Jan ernstig ziek is. Héél ernstig. Zij
zitten ook aan de koffie en wij schuiven aan. Ontspannen praten wij over en
weer. Een prachtig mooi moment en dus ervaring van reflectie en contemplatie.
De laatste maanden speelt Frans van Dijk bij Jan thuis, alleen voor Thea en
Jan, op zijn viool. Verzin er een beeld bij, dat zegt meer dan duizend woorden.
Steeds als ik aan Jan
Bargeman denk, dan denk ik aan een rechtschapen vriend. In het Jiddisch heet
dat “resjaffen”. Echter met een méér dan dierbare connotatie.
Jan Bargeman: hem te gedenken strekt tot eer. Hij
rust in vrede.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten