zaterdag 28 november 2015

Géén tennisbal. Wat is het wel?


Scrollen.










Nog verder scrollen.








Een synoniem. Een grap is een ui. Een Amsterdamse ui is een witz.

Ik citeer nu delen uit "Onder het oude volk" Elseviers Geillustreerd Maandschrift (1891): "Zuur, bij ons een toespijs, schijnt hier een soort hoofdvoedsel te zijn. Overal staan wagens met open tobbetjes en groote flesschen, waarin allerlei dingen in azijn drijven. Schijfjes biet, komkommers, stronkjes bloemkool, citroenen en vooral "polleken", dat zijn groote augurken, worden met luid geschreeuw aan den man gebracht. Zuur is hier een ding van gewicht. De inlegger wordt de augurkiesman genoemd".  Zuur is een Amsterdams-Joodse specialiteit. Ooit vele zuurventers. De traditie van zuur, bijvoorbeeld augurken, komkommers, uien inmaken (vergelijk inleggen, wecken) komt in de Oudheid en bij Oosteuropese Joden al voor. Het zuur is dan nog zout. Ik ben er gek op, maar mag en wil het niet eten in verband met de enorme hoeveelheid zout. Gelukkig is daar het zoetzuur.  Amsterdams zoetzuur krijgt de zoete smaak door toevoeging van suiker en de kleur door gebruik van kurkuma (geelwortel). Of wordt saffraan gebruikt? Dat lijkt me sterk, saffraan is knap aan de prijs. De armoede van de Joden draagt er toe bij dat groenten worden ingelegd en de houdbaarheid wordt verlengd. Uien, augurken, komkommers, haring. kool. Ooit gaan venters met hun zuurkar van deur tot deur. Zij vullen een bord of een bak of een schaal met de hand of met de houten lepel. Augurken en uien (Amsterdamse uien zijn sjalotten) zitten in eikenhouten vaten. Er is ook haring in het zuur. En... leverworst! Voor  mij is er maar één plek. De Leeuw zuurwaren op de Vrijheidslaan. Doet me denken aan de jarenlang durende  wereldwijde reclamecampagne in de jaren zestig, zeventig van het Internationaal Wol Secretariaat: "Liever naakt dan namaak". Mijn variant is: "Liever De Leeuw zuur dan imitatie". De Leeuw uniek en geheim verwerkingsproces. En receptuur. Zo moet het blijven.

O ja, je moet wel weten dat ik er helemaal gek mee ben! Lekker ná het bridge met wat osseworst. Of bij de kippesoep op de bekende zuurschaaltjes. Grote gele komkommer, augurk, Amsterdamse uitjes. Ik ben niet mesjogge. Vroeger, thuis in Lochem, volle bak, vrijdagavond, het begin van de Sjabbat. En wat denk je dat er bij ons op tafel staat. Een tweetal zuurschaaltjes, onontbeerlijk in een servies. Eén voor augurkjes, klein, groot, gesneden. Eén voor Amsterdamse uitjes. En als het mij meezit ook één met die grote gele komkommers. Als je het niet snappen wil, dikke pech. Ik ga het je niet uitleggen. Maar......o,o,o  wat is dat allemaal snoepgoed!



Geen opmerkingen:

Een reactie posten